بررسی نقوش منسوجات قرون اولیه اسلامی

Authors

  • الناز حدیدی
Abstract:

هدف اصلی این پژوهش، بررسی و مطالعه نقوش به‌کاررفته در منسوجات قرون اولیه اسلام از قرن اول تا اواخر دوران سلجوقی است. ضمن اینکه نگارندگان به تأثیرپذیری نقش‌مایه‌های بافته‌شده روی پارچه‌ها از آیین نوین اسلام و ایران قبل از اسلام در دوره مهمی از تاریخ، یعنی زمان تداخل آیین اسلام با فرهنگ باستانی این سرزمین توجه کرده‌اند. در این دوران، هنرمندان ایرانی اصالت خویش را در به‌کارگیری نقش‌مایه‌های باستانی ایران بر مصنوعات حفظ کردند و به‌گرمی پذیرای اسلام و فرهنگ اسلامی شدند. ازاین‌رو، در منسوجات این دوران نیز شاهد روند پیشرفت و تکامل پارچه‌بافی ساسانی با مضامین مشابه و استفاده از نقوش ظریف‌تر با جزئیات بیشتر هستیم که به دیدگاه هنر اسلامی در باب پرکردن فضاهای خالی جامه عمل می‌پوشاند. بنابراین، در این مقاله سعی شده است انواع نقش‌مایه‌های بافته‌شده روی پارچه‌ها تقسیم‌بندی و بررسی شود و میزان تأثیر و تأثر نقش‌مایه‌های قبل و پس از اسلام به‌دقت مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. روش این تحقیق، اسنادی است. نتایج نشان می‌دهد نقش‌مایه‌های حیوانی و گیاهی روی پارچه‌های مورد بحث اغلب، متأثر از هنر و باورهای ساسانیان است و وجه تمایز آن‌ها با منسوجات ساسانی، پرداختن به ‌برخی ریزه‌کاری‌ها و نقوش‌ جزئی و پرکننده، ضمن القای مفاهیم عمیق عرفانی- اسلامی با به‌کارگیری خط‌نگاره‌هاست.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

برررسی نقوش مشترک میان منسوجات ایران دوره سلجوقی (قرون 6و5ه.ق) و منسوجات اسپانیا (قرون 12و11م.)

از دیر باز میان ایران و اروپا تعاملات فرهنگی متعددی وجود داشته است، درباره میزان تاثیرگذاری هنر نساجی ایران بر اروپا و تاثیر صنعت نساجی دوره ساسانی بر نقوش منسوجات بیزانس و گسترش یافتن آنها در اروپا نظریات گوناگونی به اثبات رسیده است. نقش¬پردازی بدیع هنرمندان سلجوقی از نقوش انسانی، حیوانات رو¬ در¬ رو و پشت به پشت درخت زندگی، ترکیب¬بندی ایستا و متقارن درون مدالیون و تزیین نقوش به وسیله خط نوشته¬...

15 صفحه اول

بررسی علل پراکندگی جغرافیایی زرتشتیانِ ایران در قرون اولیه اسلامی

ورود دین اسلام به ایران و گسترش آن به‌عنوان دین اصلی و رسمی این سرزمین ، به‌مثابه یک تغییر و تحوّل عمیق اجتماعی، پیروان دین زرتشت را در اقلیت قرار داد. جامعه­ی زرتشتیانِ ایران در قرون نخستین اسلامی به‌عنوان بخشی از جامعه در حال تحوّل و پویا، دچار دگرگونی­های نسبتاً زیادی شد. یکی از این تحوّلات، تغییر در جغرافیای حوزه­های سکونتی آنان بود. در جامعه اسلامی ایران که از نظر ساختار اجتماعی و مذهبی تحوّلات ...

full text

تعاملات علمی در قرون نخستین اسلامی بر اساس مطالعات باستان‌شناسی (با تأکید بر نقوش هندسی تزئینات گچبری‌های قرون نخستین اسلامی

چکیده هدف پژوهش حاضر، بررسی و تحلیل اندیشه‌ی‌ فلسفی نقوش هندسی گچبری‌های قرون نخستین اسلامی می‌باشد. اندیشه‌ی فلسفی یونانی، به خصوص فلسفه‌ی افلاطون و فیثاغورث از جمله علومی است که بر تفسیر و تحلیل نقش‌مایه‌های هنر اسلامی اثرگذار بوده است. مستندات پژوهش، آثار معماری به خصوص گچبری‌های گنجینه‌ی اسلامی موزه‌ی ملی ایران است. پژوهش حاضر با استفاده از توصیف، تحلیل و مقایسه تطبیقی اطلاعات گردآوری شده ...

full text

تأثیر نقوش ساسانی بر منسوجات آندلس

پارچه‌های ساسانی، گروه مهمی از پارچه‌های ایرانی هستند که تعدادی از آن‌ها در موزه‌ها و مجموعه‌های شخصی جهان نگهداری می‌شود. هنر ساسانی بر هنر و تمدن‌های هم عصر و پس از خود تأثیر گذاشت و این تأثیرگذاری در منسوجات آندلس به خوبی آشکار است. عناصر هنری ساسانی به وضوح در پارچه‌های آندلس قابل شناسایی است و نقش‌مایه‌های مشترکی در منسوجات دو سرزمین دیده می‌شود. پرسش اصلی این تحقیق این است که، کدام نقوش ت...

full text

تأثیر نقوش ساسانی بر منسوجات آندلس

پارچه های ساسانی، گروه مهمی از پارچه های ایرانی هستند که تعدادی از آن ها در موزه ها و مجموعه های شخصی جهان نگهداری می شود. هنر ساسانی بر هنر و تمدن های هم عصر و پس از خود تأثیر گذاشت و این تأثیرگذاری در منسوجات آندلس به خوبی آشکار است. عناصر هنری ساسانی به وضوح در پارچه های آندلس قابل شناسایی است و نقش مایه های مشترکی در منسوجات دو سرزمین دیده می شود. پرسش اصلی این تحقیق این است که، کدام نقوش ت...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 3  issue 2

pages  15- 22

publication date 2014-02-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023